Alles wat je wilt (en moet) weten over de vijgenboom

Pixabay

Leestijd 5 minuten

5 maart 2024, 12:00

De vijgenboom, met de Latijnse naam Ficus carica 'Brown Turkey', is het populairste ras van vijgenbomen. Dit komt vooral door de regelmatige oogst met enorme vijgen. In uitzonderlijk warme jaren kan deze vijgenboom zomaar drie oogsten per jaar geven.

Met advies van expert(s)

Sjors de Kroon

tuin- en landschapsontwerper

Lees verder onder de advertentie

De vijgenboom in de geschiedenis

De vijg is een van de oudste door de mens geteelde vruchten. De Egyptenaren, de Feniciërs en Romeinen zagen vijgen als voedsel, handelswaar of middel tegen verstopping. De bladeren van de vijgenboom zijn handvormig, soms met slechts vier of drie 'vingers', en werden in het oude testament al benoemd als bedekkers van de geslachten van Adam en Eva. Ook in de Romeinse geschiedenis wordt de vijgenboom genoemd: de kribbe waarin Romus en Remulus zich bevonden, zou zijn blijven hangen in de takken van een vijgenboom, op deze plek is Rome gesticht.

Hoe ziet de vijgenboom 'Brown Turkey' er uit?

Het plantengeslacht Ficus komt dus al duizenden jaren voor en groeit voornamelijk in tropische en subtropische gebieden. Van alle soorten vijgenbomen is Brown Turkey de meest populaire, omdat hij het goed doet in ons klimaat. De Ficus carica 'Brown Turkey' heeft de voor vijgen zo kenmerkende grote en mooi ingesneden bladeren en geeft flinke vruchten met een zoete smaak. Er is een vrij lange periode waarin de vruchten groeien en rijpen en met een beetje geluk gebeurt dit twee of zelfs drie keer per jaar.

Naast het feit dat de ficus een behoorlijke oogst oplevert, is het ook nog eens een mooie boom om naar te kijken. Pas wel op in een kleine tuin, want hij kan behoorlijk groot worden.

Lees verder onder de advertentie

Beste plek in de tuin voor de vijgenboom 'Brown Turkey'

De Ficus carica 'Brown Turkey' staat graag op een zonnige plek in de tuin die enigszins beschut is. Tegen een muur op het zuiden zal deze vijgenboom goed groeien. Na een jaar of vier heeft de vijgenboom zijn hoogte van vier meter behaald, daarna wordt hij niet heel veel groter meer. De vijgenboom is winterhard, maar wel bladverliezend in de winter.

Hoe vaak en wanneer vijgen oogsten van een vijgenboom

Heeft de vijgenboom een mooi beschut en zonnig plekje gekregen, dan kun je in ons land vaak tweemaal oogsten. De rijpe vruchten van de vijgenboom ontstaan in het jaar ervoor en overwinteren aan de boom als groene erwtjes. Als de vrucht de kou overleeft, ontwikkelt hij zich tot een rijpe vijg in september.

De tweede oogst van de vijgenboom ontwikkelt zich tijdens het groeiseizoen, maar de vruchten zijn in de herfst nog groen. Ze moeten dan verwijderd worden, zodat de energie van de vijgenboom zich kan richten op de ontwikkeling van de 'erwtjes' die in september weer rijpe vijgen kunnen worden. Rijpe vijgen kunnen geoogst worden vanaf oktober.

Lees verder onder de advertentie

Hoe kan ik de vijgenboom snoeien?

De snoei van de vijgenboom hangt af van de plaats en de vorm van de boom. Een waaiervorm tegen een muur bijvoorbeeld heeft een sterk gestel nodig. Dit bereik je door elk jaar in februari alle gesteltakken van de vijgenboom met de helft in te korten, totdat de hele muur bedekt is. Vanaf dan verwijder je in juni de top van de helft van de jonge scheuten. In november kun je de vijgenboom snoeien tot op 5 centimeter van de helft van de takken die vrucht gedragen hebben.

Als de vijgenboom vrij in de tuin staat, dan werkt het vijgenboom snoeien anders. Als er nog geen stam is, dan kun je deze ontwikkelen door de eerste twee jaren in februari alle overige takken weg te snoeien. Het derde jaar snoei je in februari ongeveer de helft van de verlenging van iedere tak voor de helft weg tot op een naar buiten gerichte knop. De daaropvolgende jaren is weinig snoei voor de vijgenboom nodig.

Verder staat het onderhoud van maart tot november uit het opbinden van de takken, jonge vijgenbomen moet je regelmatig water geven.

Lees verder onder de advertentie

Is een vijgenboom winterhard?

Een vijgenboom in de volle grond kan meestal wel tegen een stootje, maar met flinke vorst moet je hem een handje helpen. Het is tenslotte van oorsprong een mediterrane boom. Bescherm de wortels tegen bevriezing met een laag mulch of stro en wikkel de boom bij aanhoudende kou in met jute of speciaal vliesdoek voor planten.

Vijgenboom en biodiversiteit

De vijgenboom is een populaire struik of boom die je in steeds meer tuinen terugziet, maar hoe zit het met de biodiversiteit en wat vindt tuinontwerper Sjors de Kroon eigenlijk van de vijg? 'Mijn directe associatie met de vijg is de mediterrane Zuid-Europese omgeving. Daar groeit de boom als onkruid tussen buren en op iedere plek. Het is eenvoudig groeiende plant, die - als hij op de goede plek staat - veel vruchten kan geven. Ik vind de geur van het blad heerlijk en ben ook gek op vijgen, maar toch pas ik een vijgenboom niet toe in mijn beplantingen. Hij heeft voor de biodiversiteit namelijk totaal geen toegevoegde waarde, hoe lekker de vruchten ook zijn.'